Uzależnienie od gier komputerowych – z czego wynika?
Uzależnienie od gier komputerowych, zwane również gamingowym uzależnieniem, to stan, w którym osoba traci kontrolę nad ilością czasu spędzanego na grach komputerowych, co prowadzi do negatywnych konsekwencji dla jej życia codziennego, relacji społecznych, pracy lub nauki. Ten rodzaj uzależnienia jest klasyfikowany jako zaburzenie psychiczne związane z używaniem substancji i zaburzeniami kontroli impulsów według Klasyfikacji Międzynarodowych Chorób I Zdrowia (ICD-11) Światowej Organizacji Zdrowia.
Uzależnienie od gier komputerowych: przyczyny
Psychologowie zidentyfikowali różne czynniki przyczyniające się do uzależnienia od gier komputerowych. Oto kilka kluczowych czynników, które są często omawiane w kontekście diagnozy tego rodzaju uzależnienia:
- Nagrody i ucieczka od rzeczywistości: Gry komputerowe często dostarczają nagród i pozytywnych wrażeń, co może prowadzić do tego, że osoby używają gier jako środka ucieczki od problemów czy trudności w życiu codziennym.
- Uzależniająca pętla rozgrywki: Gry są często zaprojektowane z wyrafinowanym systemem czynności i następujących po nich nagród, który stymuluje mózg i zwiększa chęć powrotu do gry. To może prowadzić do wzmożonego pragnienia i uzależnienia.
- Interakcja społeczna: Gry online umożliwiają interakcję społeczną z innymi graczami, co dla niektórych osób może stać się głównym źródłem towarzystwa. Brak satysfakcjonujących relacji w świecie rzeczywistym może skłonić do nadmiernej interakcji w środowisku wirtualnym. Jednocześnie namiastka interakcji społecznych w świecie wirtualnym może odwieść osobę od poszukiwania ich w życiu codziennym.
- Utrata kontroli: Osoby o skłonnościach do braku kontroli często wpadają w pułapkę „jeszcze jednej tury”, „jeszcze jednego meczu”, „jeszcze jednego poziomu” i kompletnej utraty poczucia czasu. Uzależnienie od gier komputerowych często idzie w parze z utratą kontroli nad czasem spędzanym na grach. Osoba uzależniona może mieć trudności z ograniczaniem ilości czasu przeznaczonego na granie. Dzieje się to najczęściej kosztem snu, pracy, czasu dla bliskich.
- Psychologiczne czynniki ryzyka: Osoby podatne na uzależnienia mogą być bardziej narażone na rozwinięcie uzależnienia od gier komputerowych. Czynniki te mogą obejmować skłonność do impulsywnego zachowania, niskie poczucie własnej wartości czy trudności w radzeniu sobie ze stresem.
- Brak alternatywnych zajęć: Osoby, które nie mają satysfakcjonujących alternatywnych zajęć czy zainteresowań, mogą skłaniać się ku nadmiernemu graniu w gry komputerowe.
- Problem zaburzeń psychicznych: Uzależnienie od gier komputerowych może być związane z innymi zaburzeniami psychicznymi, takimi jak depresja, lęk czy ADHD. Gry mogą stanowić formę samoleczenia lub ucieczki od tych problemów.
Warto zauważyć, że nie każda osoba grająca w gry komputerowe rozwija uzależnienie. Uzależnienie od gier komputerowych staje się problemem, gdy wpływa negatywnie na funkcjonowanie jednostki w innych obszarach życia, takich jak praca, nauka, zdrowie fizyczne i psychiczne, oraz relacje społeczne. Diagnoza uzależnienia od gier powinna być dokonywana przez profesjonalnego psychologa lub terapeutę na podstawie szczegółowej oceny indywidualnego przypadku.
Jakie gry są najbardziej uzależniające?
Określenie, które gry komputerowe są najbardziej uzależniające, może być trudne, ponieważ wpływ gier na jednostki różni się w zależności od wielu czynników, takich jak indywidualne predyspozycje, styl życia i stopień społecznej czy emocjonalnej interakcji z grą. Współcześnie wielu developerów gier zatrudnia psychologów behawioralnych, aby pomagali
Niemniej jednak, istnieją pewne gry, które zyskały złą sławę z powodu ich uzależniającego charakteru. Przykłady obejmują:
- World of Warcraft (WoW): Gra MMORPG, która zdobyła ogromną popularność dzięki bogatej rozgrywce, skomplikowanym systemom społecznym i rozbudowanym możliwościom rozwoju postaci. Gracze na forach poświęconych tej grze deklarują czas spędzony w grze równy całym latom w prawdziwym świecie (Streamer Asmongold pochwalił się 1240 dniami gry na swojej głównej postaci).
- Fortnite: Dynamiczna gra typu battle royale, która zdobyła ogromną popularność dzięki szybkiej akcji, atrakcyjnej oprawie wizualnej i stałym aktualizacjom zawartości.
- League of Legends (LoL): Gra typu MOBA (Multiplayer Online Battle Arena) znana ze złożonej mechaniki, rywalizacji zespołowej i długotrwałych pojedynków.
- Counter-Strike: Global Offensive (CS:GO): Gra strzelanka w pierwszej osobie, która zdobyła uznanie za precyzyjną mechanikę, rywalizację zespołową i rynek skórek.
- PlayerUnknown’s Battlegrounds (PUBG): Inna gra typu battle royale, która miała duży wpływ na popularność tego gatunku, oferując realistyczną rozgrywkę i intensywne starcia.
- Candy Crush Saga: Prosta, ale uzależniająca gra mobilna, znana ze swoich kolorowych układanek i inwazyjnych mikropłatności, które w połączeniu z systemem nagród sprawiły, że ta prosta gra zarobiła w 2022 roku 2.8 miliarda dolarów.
- World of Tanks: Gra, w której gracze kontrolują czołgi w bitwach online, zdobyła popularność dzięki taktycznej rozgrywce i rozbudowanym drzewkom rozwoju.
Ważne jest zauważenie, że to, co sprawia, że gra jest uzależniająca, może być różne dla różnych osób. Gry te często zawierają elementy, które pobudzają mózg, takie jak nagrody, osiągnięcia, rywalizacja czy interakcje społeczne. Uzależnienie od gier zazwyczaj wynika z indywidualnych cech gracza, takich jak predyspozycje genetyczne, psychospołeczne czynniki ryzyka, a także ilość czasu spędzanego na grach. W przypadku osób podatnych na uzależnienie, istnieje ryzyko, że nawet pozornie niewinna gra może stać się problematyczna. Dlatego ważne jest zdrowe podejście do korzystania z gier komputerowych i świadomość potencjalnych ryzyk. Jeśli ktoś odczuwa problemy z kontrolowaniem czasu spędzanego na grach, warto skonsultować się z profesjonalistą.
Warto przeczytać: Uzależnienia behawioralne – wszystko co powinieneś wiedzieć
Jak poradzić sobie z uzależnieniem od gier komputerowych?
Zerwanie z uzależnieniem od gier komputerowych może być wyzwaniem, ale wiele osób odnosi sukcesy dzięki podejmowanym wysiłkom i świadomym działaniom. Oto kilka wskazówek, które mogą pomóc w samodzielnym radzeniu sobie z uzależnieniem od gier:
- Zrozumienie problemu: Przyjrzyj się swojemu stosunkowi do gier komputerowych i zrozum, dlaczego chcesz zerwać z uzależnieniem. Czy negatywne konsekwencje zaczynają wpływać na różne aspekty Twojego życia? Zdefiniuj cele i motywacje, które pomogą Ci utrzymać determinację.
- Ustalanie celów i limitów czasowych: Określ realistyczne cele odnośnie czasu spędzanego na grach komputerowych. Ustal limity i trzymaj się ich konsekwentnie. Możesz używać technologii, takich jak alarmy czy aplikacje kontrolujące czas, aby Ci w tym pomóc.
- Poszukiwanie alternatywnych zajęć: Szukaj zdrowych alternatyw dla gier komputerowych. Możesz zainteresować się sportem, sztuką, muzyką, czytaniem książek lub innymi aktywnościami, które dostarczają radości i spełnienia.
- Wsparcie społeczne: Podziel się swoją decyzją z bliskimi przyjaciółmi czy rodziną. Wsparcie społeczne może znacznie ułatwić proces zerwania z uzależnieniem. Rozmawiaj z innymi ludźmi, dziel się swoimi doświadczeniami i uczuciami.
- Zarządzanie stresorem: Zidentyfikuj sytuacje, które mogą prowadzić do sięgnięcia po grę komputerową w celu ucieczki od stresu czy trudności. Pracuj nad zdrowymi strategiami radzenia sobie ze stresem, takimi jak medytacja, sport czy rozmowy terapeutyczne.
- Samoregulacja: Naucz się kontrolować impulsy i reagować na sytuacje, które wcześniej skłaniały Cię do sięgania po gry komputerowe. To wymaga świadomości własnych myśli i działań oraz umiejętności samoregulacji.
- Poszukiwanie pomocy profesjonalnej: Jeśli samodzielne próby nie przynoszą rezultatów, rozważ skorzystanie z pomocy profesjonalnego psychologa czy terapeuty specjalizującego się w uzależnieniach. Zapraszamy do ośrodka leczenia uzależnień AzylVIP na leczenie uzależnienia od gier komputerowych i multimediów.
Pamiętaj, że każda osoba jest inna, a skuteczność różnych strategii może się różnić. Kluczowym elementem jest determinacja, świadomość własnych zachowań i gotowość do wprowadzenia pozytywnych zmian w życiu. Jeśli uważasz, że walka z uzależnieniem jest zbyt trudna, ważne jest, aby szukać pomocy od profesjonalistów. Wspierający zespół i wsparcie społeczne mogą znacznie zwiększyć szanse na sukces w procesie zerwania z uzależnienia od gier komputerowych.